فرش سجاده اي مساجد

سجاده فرش ( فرش سجاده اي مساجد ) نمادي از وحدت و يگانه پرستي

سجاده فرش مسجد يا فرش سجاده اي به عنوان يك نمونه‌ي بارز از جنبه‌هاي مراسم عبادت در هنر مي‌باشد؛ اين فرش‌هاي ويژه براي نماز كه تلفيقي از هنر و عبادت است، فرش نماز ، فرش محرابي ، فرش سجاده و … نيز ناميده مي‌شود.

هنگامي كه نمازگزاران در مساجد و نمازخانه‌ها مشغول نماز خواندن هستند، نياز به يك فضاي تكرار شونده و به تقليد از يكديگر در داخل مسجد و نمازخانه هست تا به طور نمادين مؤمنان و نمازگزاران را از دنياي بيرون براي ارتباط با خداي يگانه جدا كند. سجاده فرش يا فرش سجاده اي كه براي نمازگزاران پهن مي شود، در واقع اين نياز را كاملا برآورده مي‌كند.

تاريخچه‌ي بافت فرش سجاده اي ( سجاده فرش )  توسط مسلمانان در طول تاريخ:

در قرون وسطي، بافت فرش سجاده اي براي نماز در كشورهاي اسلامي رايج شده بود، كه اين نشان از ارتباط و پيوند نزديك بين دين و زندگي روزمره‌ي مردم داشت.

قديمي ترين نمونه‌هاي سجاده فرش را مي‌توان در مينياتورهاي ايرانيان در نيمه‌ي اول قرن چهاردهم و همچنين نيمه‌ي اول قرن پانزدهم رويت كرد.

هنرمندان ايتاليايي دوره رنسانس در نيمه‌ي دوم قرن 15 همچون جيوواني بليني، ويتور كارپچو و لورنزو لوتو، فرش سجاده تركي را بر روي بوم‌هاي خود منقوش كرده‌اند، كه اين امر موجب پارادوكس فرهنگي نادري شده بود.

فرش سجاده مسجد در قرن‌هاي 16 و 17:

در قرن‌هاي 16 و 17، فرش سجاده هاي  مجلل ايراني نمود پيدا كردند. سجاده فرش ها هم در كارگاه‌هاي بزرگ با استفاده از الگوهاي هنرمندان و هم در خانه‌هاي روستايي توسط مردم عادي بافته مي‌شدند. اما هر كسي كه اين فرش سجاده اي را مي‌بافت – چه يك بافنده‌ي حرفه‌اي و چه يك خانم خانه دار عادي در حومه‌ي دورافتاده – هميشه يك جزء اجباري و جدانشدني را در برداشت و آن قوس يا طاقي بود كه بر روي فرش محرابي مسجد به تصوير كشيده مي‌شد؛ اين قوس برگرفته از طاق محراب و يا فرورفتگي در ديوار محراب به عنوان جايگاه اصلي در مسجد بود كه نمازگزاران به سوي آن نماز خود را به پا مي‌داشتند.

طرح‌هاي سجاده فرش يا فرش سجاده اي امروزي:

فرش مسجد امروزي به صورت رول سجاده فرش و به صورت پيوسته و پشت سرهم بافته مي‌شود؛ اين رول‌ها توسط نصاب در داخل مسجد نصب مي‌شود و هر جايي كه نياز باشد مثل ستون‌ها، فرش سجاده اي برش خورده و دوردوزي مي‌گردد. نمونه رول فرش محرابي مسجدي: